مسائل و مشکلات شوراهای اسلامی در مدیریت شهری ایران
- مسائل و مشکلات شوراهای اسلامی در مدیریت شهری ایران
محسن گلپایگانی – نائب رئیس شاخه فرهنگیان حزب ندای ایرانیان
یکی از مهمترین شاخص های توسعه سرمایه اجتماعی میزان مشارکت مردم در اداره امور شهر و چگونگی ادارهی شهر و مدیریت شهری مناسب و حکمرانی خوب است، و زمانی می تواند عملكرد مناسبی داشته باشد، كه در چهارچوب ت های شهری صحیح و برنامه ریزی شده حركت كند.
. . . شوراها در اصل هفتم و صدم قانون اساسی به‌عنوان یکی از ارکان تصمیم‌گیری کشور مورد توجه قرارگرفته و به عنوان نهادی مدنی، اداره بخشی از امور اجرایی كشور را با تكیه بر روند مشارکت ،نظارت و آرای مردم در اداره شهرها در سطح محلی نقش پارلمان محلی را بر عهده گرفته است. شوراها باید به عنوان زبان مشترک سه ضلع شهروندان، مسئولان و متخصصان شهری عمل کنند و در راستای دستیابی به توسعه پایدار شهری و مدیریت شهری مطلوب ارتباط تنگاتنگی با نظام اداری و اقتصادی داشته باشند. گرچه شروع فعالیت شوراهای اسلامی شهر در کشور ،گامی بسیار مهم در جهت اصلاح نظام مدیریت شهری محسوب می شود ولی بنا به علل مختلف هنوز جایگاه و نقش آنها در زمینه برنامه ریزی و مدیریت توسعه و عمران شهری به درستی روشن نیست قانون شوراهای اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ در حوزه شهرها دو نوع وظیفه قانونگذاری و نظارتی برای شوراها قائل است که انتخاب شهردار بودجه ،تصویب بودجه شهرداری ،تعیین نرخ خدمات و عوارض شهری و نظارت بر امور مالی و اجرایی شهرداریها را شامل می شوند ،اما نحوه رابطه شوراها با وزارتخانه ها و نهادهایی که در توسعه و عمران شهر دخالت دارند ،به درستی تعریف و مشخص نشده است ،علاوه بر این به دلیل عدم پیشینه کافی در زمینه فعالیت شورایی هنوز بسیاری از شهروندان و حتی مسئولان مدیریت شهری آگاهی کافی از شوراها و وظایف آنها ندارند .
مهمترین چالشها و مشکلات فرا روی شورا های اسلامی شهر در ایران
محدودیت و ظایف و اختیارات قانونی شوراهای شهر
پایین بودن میزان مشارکت فعالانه شهروندان در اداره ی امور شهر
ضعف آموزش شهروندان و عدم آگاهی آنان از اختیارات و وظایف شوراهای اسلامی شهر
نقش ضعیف شوراهای شهر در تهیه و اجرای طرحهای توسعه شهری
پایین بودن سطح تخصص و دانایی اعضای شوراهای اسلامی شهر از قوانین و مقررات شهری
محدودیت وظایف و اختیارات قانونی شوراهای شهر:
درحال حاضر مدیریت شهری (شوراها و شهرداری) از اختیارات محدودی در زمینه تصمیم گیری و مداخله در امور توسعه و عمران شهری برخوردار است چرا که شوراها نه تنها نهاد تصمیم گیری و تگذاری حاکم و ناظر بر تمام شهر و نهادهای مربوط به مدیریت شهری نیست بلکه عملاً فقط بر شهرداری نظارت داشته است .
بررسی مجموعه ی قوانین ، مقررات و وظایف تعیین شده برای شوراهای شهر در کشورما بیانگر محدودیت قدرت و اختیارات اعضای شوراهای شهر در تصمیم گیری و برنامه ریزی مدیریت شهری به ویژه در زمینه ی روابط بین تمام نهادها و سازمان ها ی موثر در اداره ی امور شهر و محدود شدن آن به شهرداری است .
پایین بودن میزان مشارکت فعالانه شهروندان در اداره ی امور شهر :
مردم را باید هر چه بیشتر در اداره امور محلی خود و اخذ تصمیمات و تهایی که مستقیماً با سر نوشت آن ها پیوستگی پیدا می کند شرکت داد این مشارکت مردم در اداره ی جامعه ی محلی ، خود باعث می شود که چشمان خود را بر روی حقایق محیط اجتماعی خویش باز نگه دارند ، نیازهای دسته جمعی را در یابند به نظام سازمانی و اداری حاکم بر مقررات خود بنگرند و به نقایص و مشکلات موجود در آن واقف شوند . رویکرد عمومی در مدیریت شهری پویا بیانگر آن است که تا چه حد می توان از افکار عمومی و توانایی های مردم برای اداره ی امور شهری که متعلق به خود آنان است بهره گرفت و چگونه می توان با ارتقای فرهنگ مشارکت حس تعلق خاطر به شهر و محیط زیست آنان را فراهم نمود تا شهروندان سعی کنند احساس مسئولیت نموده و در نگه داری و استفاده ی مطلوب از شهر خود کوشاتر و فعال تر باشند .
ضعف آموزش شهروندان و عدم آگاهی آنان از اختیارات و وظایف شوراهای اسلامی شهر :
ضعف آموزش و عدم اهتمام به تربیت افراد برای حضور در شوراهای شهر یکی از مهمترین مشکلات شوراهای شهر در کشور ماست .امر آموزش شهروندان می تواند عنصر کلیدی در بالا بردن فرهنگ شهروندی باشد ، در واقع نهادینه کردن و توسعه فرهنگ شهروندی در جامعه ایران با توجه به پتانسیل های موجود و در ساختار در حال گذار آن بار رهیافت آموزشی و با شیوه های مختلف قابل دستیابی است . ضعف آموزش و عدم آشنایی مردم با قوانین و مقررات شهروندی و زندگی شهری بویژه نحوه مداخله و مشارکت در اداره امور شهر و دموکراسی محلی مسئله مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد .
نقش ضعف شوراهای شهر در تهیه و اجرای طرحهای توسعه شهری
در سالهای اخیر تهیه و تنظیم برنامه ها و طرحهای توسعه شهری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است به طوری که توسعه و مدیریت شهر بدون داشتن طرحهاو برنامه هایی که متناسب با احتیاجات ساکنان فعلی و آینده شهر تهیه شده باشند ، امکانپذیر نمی باشد و کارکرد مناسب شوراهای اسلامی شهر در طرحها و توسعه عمران شهری یکی از عوامل موثری است که می تواند به بهبود برنامه ریزی و طرحهای توسعه شهری و افزایش امکانات اجرایی کمک نماید . اگر چه تشکیل شوراهای اسلامی شهرها ، فصل نوینی در ساختار مدیریت شهری و تهیه و اجرای طرحهای توسعه شهری به شمار می رود ، اما عملاً مشاهده می کنیم ، که نقش این شوراها در تهیه و اجرای طرحههای توسعه شهری بسیار کمرنگ است .
پایین بودن سطح تخصص و دانایی اعضای شوراهای اسلامی شهر از قوانین و مقررات و علوم شهری
تجربه مدیریت شهری و بررسی ترکیب اعضای شوراهای شهر در کشور بیانگر این نکته است که بسیاری از مدیران و عناصر دست اندر کار امور شهری بویژه اعضای انتخابی شوراهای شهر با تخصصهای نامربوط با مدیریت شهری در ترکیب اعضای شوراها قرار گرفته اند و بدون اگاهی از قوانین ، مقررات و وظایف مربوط به شهر به قانونگذاری و اداره امور شهرها مبادرت می ورزند و در بسیاری موارد با الفبای شهر و مدیریت شهری بیگانه اند . شوراهای اسلامی شهر ها می بایست برای خدمت هر چه بیشتر و کارشناسانه‌تر به شهروندان رویکردهای کاملاً تخصصی به موضوعات شهری و شهروندی داشته باشند، بدیهی است اگر منتخبین شوراها از مدیریت و برنامه ریزی شهری بی‌اطلاع و به اندازه کافی آگاهی و بصیرت نسبت به مسائل شهری نداشته باشند و فاقد تحصیلات و تخصّص لازم باشند نتیجه مطلوبی را بدنبال نخواهد داشت و موجبات سرخوردگی و بی تفاوتی و وتنزل شاخص های سرمایه اجتماعی از جمله انسجام و اعتماد اجتماعی و سطح پایین مشارکت را بدنبال خواهد داشت. از این رو نهادهای مدنی به ویژه احزاب ی می بایست با معرفی افراد متخصص و کارامد، در برنامه ها و ت های پیش رو تمام توان خود را برای افزایش سرمایه اجتماعی و مشارکت هر چه بیشتر به ویژه در انتخابات پیش رو بکارگیرند.
تاریخ : ۱۳۹۵/۱۲/۱۲
نویسنده: admin
درباره این سایت